Door de groeiende vraag naar koppelingen voor op de multilayer buis besloot BONFIX naast de Alu-perskoppelingen ook de productie op te starten van de Alu-knelkoppeling. De BONFIX Alu-knelfitting is vervaardigd uit hoogwaardig, vernikkeldmessing en bevat een soepel draaiende knelmoer.
De Alu-knelfitting bestaat uit minimaal 4 delen: het huis (1), de knelring (2), de multilayerhuls(3) en de wartelmoer (4). Deze wordt compleet gemonteerd geleverd om hem vervolgens op eenvoudige wijze aan te kunnen sluiten op de multiplayer / alu-persbuis.
De knelring zit geklemd tussen de twee boringen van de knelmoer en de huls. Door de knelmoer aan te draaien zal de ring het eerst aan de kant van de huls vervormen, omdat de hoek van de huls kleiner is dan die van de moer. Door verder aan te draaien zal ook de kant van de ring in de moer worden geklemd. Hierdoor zorgt de hoge druk op de ring voor een hermetische afsluiting.
De alu-knelkoppelingen van BONFIX zijn gemakkelijk te monteren, net zoals de knelfittingen van BONFIX. Bekijk de onderstaande video of de technische documentatie.
Een eerdere gemaakte verbinding kan zonder bezwaar losgenomen en weer gemonteerd worden, omdat de knelring om de pijp vervormd is, en dus op zijn plaats blijft. De knelring wordt opnieuw onder spanning gezet door de wartelmoer met de hand aan te draaien en vervolgens een kwartslag na te draaien.
De knelring kan verwijderd worden door een schroevendraaier in de sleuf van de knelring te plaatsen en een draaiende beweging te maken. Een andere manier is om met een waterpomptang, waarvan de bek over de ring is geplaatst, voorzichtig enkele keren in de ring te knijpen, terwijl de tang wordt rondgedraaid. De opgerekte ring is nu van de multilayerbuis te schuiven.
Om uiteenlopende redenen gebruikt een monteur meer knelringen dan knelfittingen. Daarom brengen fabrikanten losse knelringen in alle maten in de handel. Hoewel we het probleem niet moeten overdrijven, schuilt hierin enig risico op het ontstaan van ondeugdelijke verbindingen. Elke fabrikaat knelfitting met goedkeuring is een combinatie van een type knelfitting met een daarbij behorende knelring. Knelringen die behoren bij fittingen van het merk A mogen daarom niet worden toegepast in fittingen van het merk B. De reden is dat de vormgeving en materiaalsamenstelling van de verschillende soorten knelringen onderling kunnen afwijken. Hierdoor is er onvoldoende garantie voor de noodzakelijke blijvende afdichting en trekvastheid. “Maar hoe kan ik aan een losse knelring zien bij welke knelfitting deze hoort?”, vraagt u zich ongetwijfeld af. Op een knelring wordt immers geen fabrikaat of keurmerk aangebracht.
U bent hiervoor aangewezen op de methodiek van de fabrikant en de groothandelaar bij de verspreiding van de zakjes reserve-ringen. Als de inhoud van het zakje naast knelringen ook bestaat uit bijbehorende wartelmoeren is er geen probleem, want op de wartelmoer is het fabrikaat terug te vinden. Maar ook voor de zakjes met uitsluitend knelringen hoeft er geen onduidelijkheid te zijn. Door vele fabrikanten die goedgekeurde knelringen leveren wordt namelijk op de zakjes duidelijk de merk- en typenaam aangebracht. En de zakjes waar niets opstaat? Daarvan is het dus niet bekend tot welke knelfittingen de ringen behoren en of die ringen voldoen aan de vereiste kwaliteit. Dat in gegeven omstandigheden toch gebruik gemaakt wordt (of moet worden) van onbekende ringen is begrijpelijk, maar weest u zich daarbij wel bewust van een mogelijk verhoogd risico op lekkage.
Leidingen voor water mogen volgens de VEWIN Werkbladen worden ingestort mits de leidingen niet kunnen worden aangetast door het materiaal van de wand of vloer.
Warmwaterleidingen moeten echter voorzien zijn van een ommanteling. Wij adviseren om alle ingestorte leidingen (zowel warm- als koudwater) te voorzien van een ommanteling. In niet toegankelijke ruimten is een mantelbuis verplicht, zodat eventuele lekkage kan worden gesignaleerd. Voor uitzonderingsbepalingen verwijzen we naar het Bouwbesluit NPR 3378 voor het volledige overzicht. Knelfittingen mogen worden weggewerkt in bijvoorbeeld leidingkokers, dat betekent: ze moeten bereikbaar zijn zonder hak- en breekwerk.
Spanningscorrosie (SCC = Stress Corrosion Cracking) is een vorm van corrosie die leidt tot scheurvorming in het metaal als gevolg van interactie tussen metaal, het milieu en een mechanische belasting (trekspanning bij montage).
Schade veroorzaakt door spanningscorrosie valt niet binnen de productaansprakelijkheid van BONFIX. Daar alle BONFIX superieure messing knelfittingen voldoen aan de eisen gesteld in de norm ISO 6957, wat niet wegneemt dat spanningscorrosie kan optreden als de combinatie van factoren aanwezig is.
Spanningscorrosie kan alleen optreden indien er een combinatie aanwezig is (van een aantal) van de volgende factoren:
• Toepassing van materiaal dat gevoelig is voor spanningscorrosie: messing
• Aanwezigheid van trekspanning (of restspanning) in het materiaal
• Aanwezigheid van een voor het materiaal agressief milieu
• Aanwezigheid van vocht
• De aanwezigheid van (geringe hoeveelheid) ammoniak in het isolatiemateriaal of andere agressieve stoffen in de nabijheid van de installatie*
• Overmatig aandraaien: Bij het te vast aandraaien van de knelmoer op de fitting kunnen kritische spanningen optreden op de plaats waar de uitwendige conus van de knelmoer op de knelring wordt gedrukt. Het aandraaimoment veroorzaakt vervormingen waarbij vooral in de knelmoer spanningen worden opgewekt.
* Ammoniak
Maar zoals eerder opgemerkt, de spanning alleen veroorzaakt geen spanningscorrosie.
Buitenkant installatie:
Een belangrijke voorwaarde voor optreden van corrosie is de aanwezigheid van vocht. In een goed geventileerde ruimte zal geen aantasting van de buitenkant van de installatie plaatsvinden. Maar in een minder goed geventileerde ruimte die vochtig is kan zich condens vormen op koude leidingen. Dit condenswater is in principe vrij zuiver water en geeft geen corrosieproblemen. Het condenswater kan echter gassen uit de lucht opnemen en daardoor agressief worden. Met name ammoniak moet in dit verband worden genoemd. Ammoniak kan afkomstig zijn uit verschillende andere stoffen zoals schoonmaakmiddelen, afscheidingsproducten van mens en dier, kunststofschuimrubber, bouwmaterialen e.d. Deze stof komt dus vrij algemeen voor en zelfs geringe sporen van deze stof kunnen voldoende zijn om in combinatie met andere factoren spanningscorrosie te veroorzaken.
Binnenkant installatie:
Wanneer water te lang stilstaat binnen in de installatie kan er ontzinking optreden (met corrosie tot gevolg). Water kan stilstaan en verzuren door het niet periodiek gebruiken van de leiding, of het water blijft achter in klein holtes binnen in de fitting/leiding. Waterbedrijven verlagen de kalkwaardes van het drinkwater wat er voor zorgt dat het water agressiever wordt voor het waterleidingnet. Let op: waterontharders zorgen er ook voor dat kalkwaardes worden verlaagd, wat een nadelig effect kan hebben op het waterleidingnet.
Met het gebruik van Alu-knelfittingen bij het installeren van koelinstallaties en warmtepompen is dus voorzichtigheid geboden. Wij raden het dan ook absoluut af, montage geschiedt dan ook op eigen risico! Bij dit soort installaties kunt u het best koperen soldeerfittingen of bronzen draad/soldeerfittingen gebruiken welke niet gevoelig zijn voor spanningscorrosie.
